Ses Kısıklığı

Sesin azalması, çatallaşması, titremesi, boğuk halde çıkması ya da hiç çıkmaması gibi seste meydana gelen her türlü değişime “Ses Kısıklığı” denir. Ses kısıklığı günlük hayatta birçok kişinin farklı nedenlerle karşı karşıya kaldığı ancak çok da üzerinde durmadığı bir sağlık problemidir. Gırtlak seviyesinden aşağıdaki bölümlerde oluşan problemler sesin zayıf çıkmasına neden olurken, gırtlağın kendisi ile ilgili oluşan hastalıklar çatallı ve kısık ses oluşmasına neden olur.

Ses Kısıklığı Neden Oluşur?

Ses tellerinin felci,
Hormonal değişimler ( ergenlik dönemi v.b.),
Akciğer hastalıkları,
Allerjiye bağlı oluşan geniz akıntısı,
Ses tellerine alınan darbeler,
Ses tellerinde iyi huylu kitlelerin olması,
Çeşitli mide hastalıkları ve kusma nedeniyle mideden gırtlağa doğru asit kaçağının oluşması,
Sigara, duman, zehirli gaz gibi boğazda tahrişe neden olan maddelere maruz kalınması,
Hatalı ses kullanımı (bağırmak, çığlık atmak v.b.),
Psikolojik problemler,
Cerrahi travmalar (tiroid cerrahisi, kalp cerrahisi v.b.)

gibi bir çok nedenden dolayı ses kısıklığı oluşabilmektedir.

Ses kısıklığına neden olan hastalıkların en sık görülen ve en önemlilerini kısaca açıklamak gerekirse:

Larenjit:

Ses telleri ve gırtlağın iltihabıdır. Bu hastalık sırasında enfeksiyona bağlı ses tellerinde ödem ve kızarıklık meydana gelir. Şikayetler arasında ateş, halsizlik, boğaz ağrısı, öksürük ve balgam hissi yer almaktadır.

Boğaz Reflüsü:

Mide kapağının bozulması sonucu mideden salgılanan asit yükselerek boğaza ulaşır. Gırtlağın arka kısmında ödeme yol açarak ses kısıklığına sebep olur. Boğazda yanma, ağıza acı su gelmesi ve kuru öksürük bu hastalığın en sık görülen belirtileridir.

Ses Teli Nodülleri:

Ses tellerinin orta bölümünde yer alan kitlelerdir. Daha çok öğretmenler ve ses sanatçıları gibi sesini sık kullanan kişilerde görülen bu hastalıkta tedavi yolu ses terapisidir. Belirli egzersizlerle ses telinde oluşan nodüllerin gerilemesi sağlanır.

Ses Teli Felci:

Ses teli felci boyun, göğüs, kalp bölgelerine yapılan cerrahi müdahaleler sonrası, bazı nörolojik sorunlar, boyun bölgesine alınan darbeler, akciğer ve boyundaki kötü huylu tümörler nedeniyle oluşabilmektedir. Ses tellerine dolgu yapılması, ses terapisi gibi yöntemlerle tedavi sağlanır.

Gırtlak Kanseri:

Çoğunlukla uzun yıllar boyunca sigara tüketen hastalarda görülmektedir. Ses kısıklığı ve yutkunma güçlüğüne yol açabilmektedir. Lazer, açık veya kapalı cerrahi, radyoterapi yöntemleriyle tedavi edilmektedir.

Ses Kısıklığı Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Ses teli ameliyatı 2 şekilde yapılabilmektedir.

Bunlardan ilki ses teli üzerinde yapılan müdahalelerdir. Ses tellerinin ince bir yapıya sahip olması nedeniyle ses teli ameliyatı mikroskoplar eşliğinde yapılmaktadır. Ses tellerindeki sorunlar mikroskopla tespit edildikten sonra giderilir. Ses tellerine bu şekilde müdahale edilmesine “mikrolaringoskopik cerrahi” adı verilir. Ses teli cerrahisinde hem soğuk hem de sıcak cerrahi teknikleri uygulanabilmektedir. Makas, kesici uçlu aletlerin kullanıldığı cerrahi tekniklerine soğuk cerrahi teknik, lazer gibi tekniklerin kullanıldığı cerrahilere sıcak cerrahi teknik denilmektedir.

İkinci ses teli ameliyatı yöntemi ise “laringoplastik cerrahi” olarak adlandırılır. Bu müdahalede ses tellerine dokunulmamakta, ses tellerini çevreleyen kıkırdak yapıya yön verilmektedir. Ses tellerinin pozisyonlarının değiştirilmesiyle sesteki problemlerin giderilmesi hedeflenmektedir.

Doktorun uygun görmesi halinde cerrahi müdahalelerden sonra ses terapileri, ses istirahatleri ve ilaç tedavileriyle süreç devam ettirilebilir.

Ses Kısıklığının Hangi Aşamasında Doktora Başvurulmalıdır?

Hastaların ses kısıklığını tespit ettikleri an doktorları ile iletişime geçmeleri ve şikayetlerini detaylı bir şekilde bildirmeleri gerekmektedir. Ancak günlük yaşantıda bu sorunla karşılaşan hastaların birçoğu durum ciddileşmeden harekete geçmemektedir. 1-2 haftadan daha uzun süreli ses kısıklıklarında tedavi süreci başlatılmalıdır. Ses kısıklığının 2-3 haftadan uzun sürmesi, öksürürken ağızdan kan gelmesi, boyun kısmında şişlik gibi belirtilerin olması durumunda mutlaka Kulak Burun Boğaz doktoruna başvurulmalıdır. Gırtlak kanserinin en önemli belirtilerinden biri ses kısıklığıdır ve erken aşamada tespiti hastalığın tedavi edilebilme şansını arttıracaktır.

Ses Kısıklığının Oluşmaması İçin Nelere Dikkat Edilmelidir?

Günlük su tüketimi arttırılmalıdır,
Bulunulan ortamın hava koşulları uygun olmalıdır. Aşırı sıcak veya aşırı soğuk ortamlarda bulunulmamalı ve nem-ısı dengesi sağlanmalıdır,
Ses doğru tonlarda kullanılmalıdır,
Uzun süreli konuşmalardan kaçınılmalıdır,
Konuşma esnasında gırtlak çok fazla yorulmamalıdır,
Mide rahatsızlığı olan hastalar yemek yeme saatlerine özen göstermeli, belirli saatlerden sonra kafeinli içeceklerden uzak durmalı ve yüksek yastık kullanarak yatmalıdır,
Sigara ve alkol tüketilmemelidir.